Leven met schildklierproblemen: Tips om vermoeidheid te bestrijden

Leven met schildklierproblemen kan voelen als een dagelijkse strijd, zeker als je kampt met slopende vermoeidheid. Zelfs de simpelste taken kunnen overweldigend lijken. Maar heb vertrouwen! Met een goed doordacht actieplan kun je de controle terugkrijgen en je energieniveau verbeteren. 

Hoe komt het eigenlijk dat de schildklier vermoeidheid veroorzaakt? Welke veelvoorkomende symptomen horen bij schildklierproblemen? Hoe ontcijfer je de schildklierwaarden? Dat zijn vragen waar ik je in deze blog doorheen gids. 

Je gaat begrijpen dat medicatie een belangrijke rol kan spelen bij het ondersteunen van je schildklierfunctie. We duiken in de oorzaken van de moeheid bij schildklierproblemen. Ook deel ik praktische tips op het gebied van voeding en leefstijl, die het probleem bij de wortel aanpakken. 

Kom te weten welke voedingsstoffen je schildklier nodig heeft, hoe je probleemvoeding kunt identificeren en welke vormen van beweging, stressmanagement en slaap wonderen kunnen doen voor je schildkliergezondheid en energieniveau. 

Of je nu te maken hebt met een trage schildklier of een te snelle schildklier, deze blog is jouw ultieme handleiding voor een energieker leven.

Schildklier en vermoeidheid

Eerst neem ik je mee in de uitleg hoe je schildklier je energiek kan maken of juist vermoeid. 

Wat is de schildklier en wat doet het?

De schildklier is een klein, vlindervormig orgaan dat aan de voorkant van je hals ligt, net onder je adamsappel. Het mag dan wel klein zijn, maar dit orgaantje heeft de leiding over je stofwisseling en beïnvloedt zowat alles in je lichaam. Van hoe snel je calorieën verbrandt tot hoe snel je hart klopt. Het produceert daarvoor twee belangrijke hormonen, T4 (thyroxine) en T3 (trijodothyronine). 

Hoe zorgt de schildklier voor energie?

In elke cel van je lichaam heb je minuscule energiefabriekjes zitten: de mitochondriën. Ze zijn verantwoordelijk voor het omzetten van voedingsstoffen in bruikbare energie. Het schildklierhormoon T3 is in zijn ‘vrije’ vorm (FT3) het meest werkzame / actieve schilklierhormoon. Dit hormoon kan de activiteit van de mitochondriën verhogen of verlagen.  

Een goed afgestemde stofwisseling zorgt dus voor een optimale omzetting van voedingsstoffen naar energie. Kortom: 

Je hebt genoeg schildklierhormonen nodig om energie te kunnen produceren!

De link tussen de schildklier en vermoeidheid

Nu komt het: als je schildklier te weinig hormonen aanmaakt (traag werkende schildklier, ofwel hypothyreoïdie genoemd), kan dit leiden tot een verstoring in je energie. Je schildklier produceert te weinig van het schildklierhormoon, waardoor je je moe, lusteloos en zelfs wat somber kunt voelen. 

Aan de andere kant: als je schildklier te veel schildklierhormonen aanmaakt (te snel werkt, ofwel hyperthyreoïdie genoemd), dan kun je je juist nerveus en angstig voelen. Je zou denken dat wanneer er meer schildklierhormoon wordt aangemaakt, je juist energieker voelt. Helaas kan je ook met een te snelle schildklier je extreem moe voelen doordat je stofwisseling continu op volle toeren draait. 

Veel voorkomende symptomen bij schildklierproblemen

Vermoeidheid is een veelvoorkomend symptoom bij mensen met schildklierproblemen. Het kan een sluipende vijand zijn, eentje die je dagelijkse activiteiten, focus en zelfs je emoties kan saboteren. Laten we die vermoeidheid nu eens onder de loep nemen. Is er bij jou sprake van meer specifieke symptomen die we kunnen koppelen aan schildklierproblemen?

Fysieke symptomen 🚩

• Gebrek aan energie: Een constant gebrek aan energie is vaak het meest duidelijke symptoom. Als dagelijkse taken aanvoelen als een enorme uitdaging, dan is dat een rode vlag. 
• Slapheid in de spieren: Het kan voorkomen dat je armen en benen zwaar of pijnlijk aanvoelen, alsof je uren intensief hebt gesport (terwijl je alleen een kopje thee hebt gezet). 
• Gewichtstoename: Wanneer je weegschaal ineens nieuwe hoogtes bereikt en je niet weet waarom. Bij een trage schildklier is het mogelijk dat je gewicht toeneemt. 
• Schommelingen in lichaamstemperatuur: Als je het snel koud hebt duidt dat op een trage schildklier, terwijl snel warm hebben juist een indicatie kan zijn voor een te snel werkende schildklier.
• Een droge huid en/ of droog haar: Dit kan specifiek een symptoom zijn van een trage schildklier.

Emotionele en mentale symptomen 🚩

• Brain fog: Je hoofd voelt alsof het gevuld is met watten. Je kan je moeilijk concentreren, je voelt je onhelder of soms wat vergeetachtig
• Stemmingswisselingen: Van 0 naar 100 en dan weer terug. Emoties zoals irritatie, angst of zelfs depressie kunnen heftiger zijn dan gewoonlijk.
• Slaapproblemen: Je bent moe, maar goed slapen? Ho maar! In slaap vallen en in slaap blijven kan een uitdaging zijn.

Herken je meer van deze symptomen? Dan is het verstandig om even langs je huisarts te gaan voor een bloedtest om meer inzicht te krijgen over de huidige werking van je schildklier. 

Schildklier test

Als je wilt weten of jouw klachten worden veroorzaakt door jouw schildklier, dan biedt een bloedonderzoek de rode loper naar meer inzicht. De arts kan op basis van een tweetal schildklierwaarden een diagnose stellen:

1. TSH (schildklierstimulerend hormoon)
2. Vrij T4 (FT4)

Wat zijn normale schildklierwaarden?

De normale schildklierwaarden kunnen per laboratorium verschillen, maar meestal worden de volgende waarden als normaal beschouwd:

1. TSH: tussen de 0,4 en 4,0 mU/L
2. FT4: tussen de 9 en 24 pmol/L

Valt jouw uitslag buiten de aangegeven normaalwaarden van het laboratorium? Dan kan er sprake zijn van een traag werkende schildklier of een snel werkende schildklier. 

Wat zijn de schildklierwaarden van een trage schildklier?

Met een trage schildklier (hypothyreoïdie) is er een tekort aan schildklierhormoon (FT4) in je lichaam. Tegelijkertijd produceren je hersenen wel meer TSH dan normaal. 

Let op: In meer dan 90% van de gevallen is de oorzaak van een trage schildklier de ziekte van Hashimoto, een auto-immuunziekte. Dit is een auto-immuunziekte van de schildklier, waarbij het immuunsysteem de schildklier aanvalt. 

Wil je kortsluiten dat dit de oorzaak is van je trage schildklier? Laat dan de volgende antistoffen in je bloed meten: 

1. Anti-TPO
2. Anti-TG

Wat zijn de schildklierwaarden van een snelle schildklier?

Heb je een te snelle schildklier (hyperthyreoïdie), dan is er teveel aan schildklierhormoon (FT4) in je lichaam aanwezig. In dit geval maken je hersen minder TSH aan dan normaal.

Meestal wordt een te snel werkende schildklier veroorzaakt door een auto-immuunziekte: de ziekte van Graves. Je arts kan dit vaststellen door bloedonderzoek te doen naar antistoffen tegen de TSH-receptor. 

En wat nu? Zodra je arts de diagnose van een snelle of trage schildklier stelt, is de eerste stap meestal om je medicatie voor te schrijven. 

Medicatie bij een trage schildklier of te snelle schildklier

Wanneer de diagnose van een te snelle of een trage schildklier is gesteld, zal je arts in veel gevallen medicatie voorschrijven. Deze medicijnen zijn cruciaal voor het ondersteunen van je schildklier, waardoor je algehele lichaamsfuncties weer beter kunnen gaan functioneren. Hierdoor kan je bijvoorbeeld minder vermoeidheid ervaren. Je kunt de medicatie zien als een supplement dat tekorten aan schildklierhormonen aanvult en zo herstel mogelijk maakt.

• Bij een trage schildklier wordt meestal levothyroxine als schildkliermedicatie voorgeschreven.
• Bij een te snelle schildklier zijn vaak anti-thyroid medicijnen (schildklier remmende medicijnen) onderdeel van het behandelplan. 

Blijf je schildklierwaarden monitoren

Het is belangrijk om je schildklierwaarden goed in te gaten te houden als je eenmaal met de medicatie begint. Samen met je arts streef je naar waarden die binnen de normale range vallen. Het vinden van de juiste dosering is een proces dat meerdere maanden in beslag kan nemen. 

Wist je dat veel mensen zich het best voelen met een TSH-waarde tussen de 0,4 en 2,0 mU/L?  

TIP: Houd een schildklierdagboek bij

Het bijhouden van een ‘schildklierdagboek’ kan een nuttige tool zijn bij het instellen van je schildkliermedicatie. Je noteert hierin:

1. Je schildklierwaarden
2. Je klachten inclusief cijfer 1 tot 10

Dit helpt jou en je arts om te zien bij welke dosis jij je lekker in je vel voelt. 

De volgende stap naar meer energie

Veel mensen houden klachten, zelfs met medicatie. Zie dit als een mooi startpunt om verder te onderzoeken wat de werkelijke oorzaak van je klachten is. 

Oorzaken van vermoeidheid bij schildklierproblemen ontrafeld

Nu is het tijd om de gordijnen opzij te schuiven en het licht te laten schijnen op de echte boosdoeners achter je vermoeidheid als gevolg van schildklierproblemen. Als je weet wat de oorzaak is, ben je al een heel eind op weg naar een oplossing.

Een disbalans in je schildklierhormonen of je immuunsysteem (bij auto-immuunziekten) gebeurt niet zomaar. Het wordt veroorzaakt door verschillende factoren in je voeding en leefstijl, zoals:

1.     Voeding: door tekort aan voedingsstoffen of te veel belastende voeding.

2.     Chronische stress

3.     Gebrek aan lichaamsbeweging of juist te intensief bewegen

4.     Onvoldoende of slechte slaap 

Wil je je schildklierklachten effectief bij de wortel aanpakken? Dan gaan de voeding- en leefstijltips je zeker helpen. Veel mensen merken een aanzienlijke verbetering van hun klachten, sommigen lossen ze zelfs helemaal op, door deze tips toe te passen. 

Voeding om vermoeidheid door de schildklier te beheersen

Heb je ooit nagedacht over het effect van wat er dagelijks op je bord ligt? Het kan je schildklier maken of breken en je energieniveau aanzienlijk beïnvloeden. Door slimme keuzes te maken, kun je je lichaam de juiste brandstof geven om je schildklier optimaal te laten draaien. 

Tip 1 : Eet specifieke voedingsstoffen voor de schildklier

Voeg meer voedingsmiddelen met deze voedingsstoffen toe aan je voedingspatroon. Deze zijn cruciaal voor een gezonde schildklier:

• Zink draagt bij aan de omzetting van T4 naar het actieve T3-schildklierhormoon en stimuleert de productie van TSH. Het TSH-hormoon geeft toestemming aan de schildklier om schildklierhormonen aan te maken. Voorbeelden van voeding rijk aan zink zijn rundvlees, mosselen en sardines.
• Selenium helpt ook bij de omzetting naar het T3 hormoon en is een belangrijke antioxidant die de schildklier beschermt. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan selenium zijn paranoten, tonijn, witvis en haring.
• Jodium is een belangrijke bouwsteen van schildklierhormoon die vooral te vinden is in zeewier, witvis, schaal- en schelpdieren en gejodeerd zout. 

Let op: bij de ziekte van Graves en de ziekte van Hashimoto is het belangrijk om niet te veel jodium te nemen.  Jodium kan deze auto-immuunziektes namelijk meer stimuleren. Beperk je jodiuminname hierbij tot maximaal 100 procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH).

• IJzer is essentieel voor de productie van zowel het schildklierhormoon als hemoglobine in rode bloedcellen, die zuurstof vervoeren en dus voor energie zorgen. Goede bronnen van ijzer zijn rood vlees, orgaanvlees, mosselen en spinazie. 

Supplementen zoals vitamine D, omega 3 en magnesium kunnen nuttig zijn bij het verminderen van vermoeidheid door een trage schildklier of te snelle schildklier. 

Tip 2: Maak een ideale maaltijdverdeling

Zorg voor voldoende voedingsstoffen door een mix van eiwitten, gezonde vetten en complexe koolhydraten toe te voegen aan iedere maaltijd. Hoe ziet dat eruit op je bord? Bijvoorbeeld een maaltijd met gebakken kip (eiwitten), zoete aardappel (complexe koolhydraten) en avocado (gezonde vetten in de vorm van guacamole bijvoorbeeld). 

Tip 3: Vermijd ultra bewerkte voedingsmiddelen

Voeding dat rijk is aan toegevoegde suikers, kan leiden tot energiedips. Niet echt waar je op zit te wachten als je al kampt met minder energie, toch?

Tip 4: Achterhaal voedselovergevoeligheden

Sommige mensen met schildklierproblemen ervaren ook klachten door specifieke voedingsmiddelen, zoals voeding met gluten en zuivel (zowel de lactose als de melkeiwitten kunnen klachten veroorzaken). Een eliminatiedieet is de betrouwbaarste manier om voedselovergevoeligheden, die vermoeidheid en andere klachten veroorzaken, te achterhalen. 

Door slim te kiezen wat je eet, kun je klachten van zowel een snelle als traag werkende schildklier verminderen en je energie verbeteren. Meer informatie over hoe voeding je energie kan beïnvloeden, lees je hier.

Beweging met schildklierproblemen

Wie zegt dat je urenlang in de sportschool moet zwoegen? Het mooie is dat zelfs gematigde beweging al enorme voordelen kan bieden voor je energieniveau. Regelmatige lichaamsbeweging stimuleert de bloedcirculatie, de aanmaak van mitochondriën en de afgifte van endorfines, waardoor jij je energieker voelt. Hier zijn enkele tips om beweging effectief in je routine op te nemen:

1. Kies activiteiten die je leuk vindt en die plezier geven. Op deze manier is het makkelijker om regelmatig te blijven bewegen.

• Cardiovasculaire oefeningen, zoals wandelen, fietsen, hardlopen, zwemmen en dansen.
• Yoga helpt stress te verminderen wat een positieve bijdrage biedt aan een goede hormoonbalans.
• Krachttraining in de sportschool of thuis met lichaamsgewicht.

2. Begin langzaam en bouw het geleidelijk op. Overtraining kan namelijk contraproductief zijn, waarmee je vermoeidheid en andere schildklierklachten verergerd. Luister dus naar je lichaam en geef het de rust die het nodig heeft.

3. Plan je workouts. Maak een schema en plan je workouts vooruit. Op deze manier maak je er een prioriteit van en is het makkelijker om je eraan te houden.

Of je nu een sportschoolfanaat bent of iemand die geniet van een rustige wandeling in de natuur, lichaamsbeweging is een sleutelcomponent in de reis naar een gezonde schildklier en het verbeteren van je algehele welzijn.

Dit is belangrijk: zolang je schildkliermedicatie nog niet goed is ingesteld, en je schildklierwaarden nog niet normaal zijn, is het belangrijk om rustig te bewegen. Intensief sporten is op dat moment af te raden, omdat het je lichaam te veel belast. Hierdoor kun je juist moe worden.

Stress management voor een goede schildkliergezondheid

We weten allemaal dat stress een boosdoener kan zijn op vele fronten. Dat geldt dus ook voor het verergeren van vermoeidheid en andere klachten van de schildklier. En dat willen we natuurlijk niet! Hier zijn enkele stressmanagement technieken die je kunt proberen:

1. Meditatie en Mindfulness behoren tot de krachtigste manieren om stress te verminderen en innerlijke rust te bevorderen. Dat kan zo simpel zijn als dagelijks enkele minuten stilstaan bij het huidige moment en je gedachtes voorbij laten gaan zoals ze zijn.
2. Ademhalingsoefeningen kunnen wonderen doen. Neem regelmatig de tijd om bewust diep in te ademen en nog langzamer uit te ademen. Hiermee activeer je het parasympatisch zenuwstelsel, oftewel je rustsysteem.
3. Een Digitale Detox is voor veel mensen erg effectief om minder stress te ervaren. Het verminderen van schermtijd geeft vaak de opluchting dat ze niet continu beschikbaar moeten zijn.

Een uitgerust lichaam en geest zijn beter bestand tegen stress, wat ook je schildklier ten goede komt. Voldoende en kwalitatief goede slaap zijn daarom ook essentieel.

Slaap en de invloed ervan op de schildklier

Goede slaap is cruciaal en meer dan alleen uitrusten en herstellen. Slapen is ook de periode waarin essentiële hormonale processen plaatsvinden, waaronder de productie van schildklierhormonen en de regulatie van je immuunsysteem. Een slechte slaap kan je schildklierfunctie verder ontregelen, wat op zijn beurt je slaap weer negatief kan beïnvloeden. Het is een vicieuze cirkel die je kan doorbreken met de volgende tips:

1. Houd een regelmatig slaapschema aan: Ga elke avond op hetzelfde tijdstip naar bed en sta elke ochtend op hetzelfde tijdstip op, zelfs in het weekend. Dit helpt je lichaam om een consistent slaap-waakritme te ontwikkelen.
2. Vermijd stimulerende middelen: Beperk het gebruik van cafeïne, nicotine en alcohol, vooral in de avonduren. Deze stoffen kunnen je slaap verstoren en leiden tot een onrustige nacht.
3. Creëer een rustgevende slaapomgeving: Zorg voor een donkere, stille en comfortabele slaapomgeving.

Wil je meer weten over de 12 oorzaken van een slechte slaap?  Deze blog vertelt je meer.

Wat nu

Leven met vermoeidheid door schildklierproblemen is zonder twijfel een flinke uitdaging. Maar hé, laat je daardoor niet uit het veld slaan. Je hebt nu een rits aan voeding- en leefstijltips die je alvast een duwtje in de juiste richting geven. 

Bedenk wel: elk lichaam is uniek. Wat voor je buurvrouw werkt, hoeft niet jouw gouden ticket naar meer energie te zijn. Hoe geweldig zou het zijn om niet meer te hoeven gissen? Om precies te weten wat jouw triggers zijn en hoe je ze kunt tackelen?

Als je wil, kan ik je daarbij helpen.

Speciaal voor vrouwen die worstelen met aanhoudende vermoeidheid en andere chronische klachten door de schildklier, heb ik het Energie Herstel Programma ontworpen. We gaan samen jouw persoonlijke energievreters identificeren en aanpakken, zodat jij je weer lekker in je vel voelt. 

Kijken of het wat voor je is? 

Tijdens dit gesprek kijken we naar jouw huidige situatie, zetten je doelen helder op een rijtje en kijken we wat ik daarin voor jou kan betekenen. 

Je verdient het om je op je best te voelen, en samen kunnen we ervoor zorgen dat dat gebeurt.