12 Oorzaken slecht slapen uitgelegd

Je wordt er moe van: “weer zo’n nacht!”. In de avond kan je moeilijk in slaap vallen, je wordt ’s nachts te vaak of te vroeg in de ochtend wakker. Misschien herken je ze alle drie wel. Het allerergste is nog dat je de volgende morgen totaal niet uitgerust wakker wordt en je overdag moe voelt. Je functioneert hierdoor op het werk slechter en je bent kapot als je thuiskomt.

Wat is hier in hemelsnaam aan de hand? Waarom slaap je zo slecht?

Het vervelende is, als je last hebt van slapeloosheid, ben je ook minder goed in staat om de juiste beslissingen te nemen die je slaap verbeteren. Je belandt dan in een vicieuze cirkel van slecht slapen ➡️ onhandige keuzes die weer een bijdrage leveren aan ➡️ dat je weer zo slecht slaapt de volgende nacht ➡️ enzovoort.

De kunst is om deze vicieuze cirkel te doorbreken. De eerste stap is het achterhalen van de werkelijke oorzaak van jouw slechte slaap. In deze blog vind je daarom 12 oorzaken van slecht slapen. 

Slecht slapen door een verstoord bioritme

Bij veel mensen is een verstoord bioritme de oorzaak van hun slapeloosheid. Het bioritme is jouw interne biologische klok. Bij een goed werkend bioritme maakt je lichaam het hormoon cortisol aan en stijgt je lichaamstemperatuur, zodra het ochtend en licht wordt. Je voelt je dan alert en energiek, oftewel klaar voor de dag. Zodra de zon weer ondergaat, daalt je lichaamstemperatuur en gaat je lichaam het slaaphormoon melatonine aanmaken. Melatonine zorgt ervoor dat je goed in slaap geleid wordt. Dit zie je in de onderstaande afbeelding weergegeven.

Welke factoren hebben invloed op jouw biologische klok?

In het hersengebied bevindt zich een orgaan dat suprachiasmatische nucleus heet, bestaande uit 20.000 neuronen. Dit orgaan is verantwoordelijk voor de continue reset van jouw biologische klok. Dit orgaan stemt dat af met 2 factoren: licht en temperatuur. Het communiceert het 24 uurs ritme binnen de hersenen en naar de rest van het lichaam via het bloed door het hormoon melatonine aan te maken. De productie van dit hormoon vindt dan plaats in de pijnappelklier.

Wat verstoort jouw biologische klok?

De volgende factoren verstoren de reset van het bioritme:

• Onregelmatige slaaptijden en ook waaktijden. Oftewel het ontbreken van een vast slaapritme. Hier valt dus in het weekend uitslapen ook onder.
• Onvoldoende daglicht overdag.
• Teveel (blauw) licht in de avond van lampen en schermen van televisie, smartphone en tablets.
• Een te warme slaapomgeving in de nacht, wat voor de meesten 19 graden of hoger ligt.
• Chronische stress en te weinig ontspanning zorgen voor een verhoogde aanmaak van cortisol wat ten koste gaat van het slaaphormoon melatonine.

Naast een verstoring van jouw biologische klok zijn chronische ontstekingen ook één van de grootste veroorzakers van slapeloosheid.

Slecht slapen door chronische ontstekingen

Wanneer je chronische ontstekingen hebt, is jouw immuunsysteem overactief en dat kan slaapproblemen veroorzaken.

Wat veroorzaakt chronische ontstekingen?

Chronische ontstekingen kunnen door de volgende factoren worden uitgelokt:

• Teveel stress
• Teveel stilzitten en gebrek aan beweging. Hierdoor worden er minder anti-ontstekingsstofjes aangemaakt en kan je bloedsuikerspiegel minder goed worden gereguleerd.
• Voedselovergevoeligheden
• Teveel consumptie van geraffineerde koolhydraten en vetten.
• Een gebrek aan variatie in voedingsmiddelen. Dit kan zorgen voor een verminderde diversiteit aan darmbacteriën. Het gevolg is dat je darmbarrières minder goed in staat zijn om ontstekingen te verminderen.

Kortom een ongezond voedings- en leefstijlpatroon stimuleren chronische ontstekingen en daarmee een overactief immuunsysteem. Het gevolg van een overactief immuunsysteem is dat het een egoïstisch (veeleisend) systeem wordt.

Een overactief immuunsysteem kaapt Tryptofaan

In de afbeelding hieronder, zie je wat er gebeurt: Normaal gesproken fungeert het aminozuur tryptofaan als een bouwstof van het hormoon serotonine dat zorgt voor jouw goede stemming. Uit serotonine wordt het slaaphormoon melatonine gemaakt.

Bij een overactief immuunsysteem eist het immuunsysteem het tryptofaan op om kynurenine aan te maken. Dit gaat ten koste van de aanmaak van serotonine en melatonine, waardoor je minder goed in je vel gaat zitten en slechter slaapt. 

Slecht slapen door structureel stress

Bij stress word je sympathisch zenuwstelsel geactiveerd. Dat betekent dat je lichaam klaar is voor vecht of vlucht reactie, omdat jij ‘denkt’ dat er een mogelijke bedreigende situatie is. Bij activatie van het sympathisch zenuwstelsel verhoogt je hartslag, versnelt je ademhaling, wordt adrenaline aangemaakt en span jij je spieren aan. Dat gebeurt grotendeels onbewust. Klinkt niet erg slaap bevorderend, of wel?

Daar blijft het niet bij. Ook verstoort stress jouw bioritme, zoals je eerder in deze blog hebt kunnen lezen. Het zorgt voor een verhoging van het hormoon cortisol en dit gaat ten koste van het slaaphormoon melatonine.

In principe is stress juist goed

Vanuit evolutionair perspectief is de activatie van het sympathisch zenuwstelsel en verstoring van bioritme erg handig in het geval een levensbedreigend beest rondloopt. Als jij dan je wekker aanzet en het plan hebt om 8 volle uren kwalitatief goed te slapen, dan haal je hoogstwaarschijnlijk de nacht niet. Je moet alert zijn als er gevaar is en dan is 'als een roos in slapenvallen' verre van handig. Het vergrootte destijds dus de kans op overleving.

Wat veroorzaakt stress?

In Nederland hebben we tegenwoordig geen stress meer van levensbedreigende dieren, maar hebben we voor langere periode stress van:

• Te drukke periodes op het werk, overvolle mailboxen, irritatie aan collega’s
• De rol die bij nader inzien niet helemaal bij je blijkt te passen
• Al het negatieve uit het dagelijkse nieuws, zoals oorlogen en crisissen
• De relatie met je partner die niet helemaal lekker loopt
• Je financiën en de verhoogde energieprijzen.

De evolutionaire respons om van de dood te ontsnappen, werkt in dit geval tegen je. Sterker nog, het kan je jouw gezondheid kosten en flink je slaap verstoren!

In de eerste periode heb je niet eens door dat dit soort spanningen ten koste gaan van je nachtrust. Je begint het langzamerhand te merken als jij je moeilijk kan ontspannen en ook overdag moe voelt. 

Een verkeerde context stimuleert slechte slaap

Als jij je in een omgeving bevindt die niet bij je past, dan haal je geen voldoening en energie uit je leven. Dat gaat op een gegeven moment knagen. Ook dit kan heel lang onbewust verlopen. Je doet je voor als iemand anders, waardoor je een omgeving creëert die niet bij je past. Je komt zo in een vicieuze cirkel terecht, waarin je steeds minder op je plek voelt en steeds minder jezelf kan zijn. Voel jij je niet voldaan aan het einde van de dag? Dan geeft dat stress en kan dat een slaapprobleem veroorzaken.

Positieve én negatieve stress

Naast de negatieve soorten stress die je zojuist las, bestaan er ook positieve vormen van stress. Bijvoorbeeld als je wekenlang druk bezig bent aan een project dat je zo fantastisch vindt of dat je onwijs zenuwachtig bent voor iets leuks. Hoe gepassioneerd je ook bent over iets, ook dat is een soort stress dat je uit je slaap kan houden. Als je te weinig stil staat om te ontspannen, dan is jouw overactieve brein de veroorzaker van jouw slechte slaap.

Deels gerelateerd aan stress kan je ook wakker liggen door een te druk hoofd, oftewel piekeren.

Slecht slapen door piekeren

Dat zal je net zien: op het moment dat jouw hoofd je kussen raakt, razen de gedachtes als een malle door je hoofd heen. Je bent aan het piekeren over alle mogelijk denkbare scenario’s. Waarom begin je precies nú met piekeren?

De neurotransmitter glutamaat kan hier de veroorzaker van zijn

Met glutamaat ben jij in staat om overdag beter te leren en met energie en drive tot actie over te gaan. Wanneer je begint te piekeren zodra je gaat slapen, dan kan dat een teken zijn van een overschot aan glutamaat.

Een overschot aan glutamaat ontstaat niet zomaar. Je hebt waarschijnlijk heel de dag overtoeren gedraaid met werk en andere alledaagse werkzaamheden. Op het moment dat je in bed gaat liggen, sta je eindelijk een keer stil. Alleen is je lichaam helaas geen aan/ uit schakelaar. Dus jij kan wel beslissen dat je op dat moment wil gaan slapen, maar je hersenen hebben nog even de tijd nodig om te ontladen.

Gebrek aan ontspanning door tekort aan GABA

Bij een teveel aan glutamaat (het gaspedaal) heb je een tekort aan de tegenhanger: GABA  (Gamma-aminoboterzuur). Met de neurotransmitter GABA kan jij je beter ontspannen. Het dient als rem op de signalen in de hersenen en het centrale zenuwstelsel. De aanmaak van GABA wordt belemmerd door onder andere een verslechterde samenstelling van de darmbacteriën en een gebrek aan magnesium. Beiden kunnen het een gevolg zijn van een ongezonde voeding en leefstijl.

Een teveel aan glutamaat en een tekort aan GABA kunnen er dus voor zorgen dat je meer piekert met als gevolg: slecht inslapen.

Slecht slapen door niet optimale voeding

Voedingsmiddelen bestaande uit sterk bewerkte koolhydraten en voedselovergevoeligheden kunnen voor een slechte slaap zorgen.

Sterk bewerkte koolhydraten veroorzaken hypoglykemie

Sterk bewerkte koolhydraten zitten in de volgende voedingsmiddelen:

• Witmeelproducten (wit brood, witte pasta, wraps, noodles) en witte rijst
• Koek, snoep, chips, gebak, patat
• Frisdrank en vruchtensappen
• Toegevoegde suikers in kant- en klare maaltijden en sauzen

Deze voedingsmiddelen hebben een hoge glycemische index. Dat wil zeggen dat ze bloedsuikerpieken veroorzaken. Je lichaam gaat dit compenseren met een verhoogde aanmaak van insuline, waardoor je bloedsuikerspiegel te snel daalt. Dit wordt hypoglykemie genoemd.

Deze bloedsuikerschommelingen stimuleren de aanmaak van adrenaline en cortisol, die de productie van melatonine weer kunnen belemmeren. 

Dit is niet de enige reden dat sterk bewerkte koolhydraten voor slaapproblemen kunnen zorgen.

Sterk bewerkte koolhydraten verslechteren de darmflora

Ze hebben een negatieve invloed op de samenstelling van de darmbacteriën en stimuleren ontstekingen. Een verstoorde darmflora is in verband gebracht met een slechtere slaapkwaliteit. 

Voedselovergevoeligheden

Daarnaast kunnen voedselovergevoeligheden ook een belangrijke rol spelen bij slapeloosheid. Zo kunnen voedingsmiddelen als granen, pseudogranen, peulvruchten, zuivel en nachtschades chronische ontstekingen veroorzaken. Je hebt eerder al kunnen lezen dat chronische ontstekingen de aanmaak van het slaaphormoon belemmert. Voedselintolerantietesten (IgG) kunnen helaas niet alle manieren meten, waarop je lichaam op voedingsmiddelen reageert. Bovendien is het de vraag of ze wel betrouwbaar zijn. Daarom is een eliminatie-provocatie dieet de beste manier om voedselovergevoeligheden te achterhalen.

Een ander product, waardoor je ’s ochtend vermoeid en te vroeg wakker wordt, is alcohol.

Slecht slapen door alcohol drinken

Hoewel veel mensen denken dat alcohol een ideaal slaapmutsje is, zorgt het juist voor slaapproblemen.

Alcohol verslechtert je REM-slaap

Alcohol helpt weliswaar om beter te kunnen ontspannen, waardoor je sneller in slaap valt. Daarentegen word je te vroeg wakker en slaap je het tweede gedeelte van de nacht licht en onrustig. Alcohol verstoort namelijk de REM-slaap. De REM-slaap is nodig om mentaal goed te kunnen herstellen en probleemoplossende vaardigheden te stimuleren op basis van ervaringen. Je mist daarmee dus een belangrijk deel van je slaap!

Lichamelijk herstel je ook slecht door alcohol drinken

Alcohol drinken gaat de aanmaak van het groeihormoon tegen. Als je te weinig groeihormoon produceert, dan brengt dit de volgende consequenties met zich mee:

• Spierweefsels en organen herstellen minder goed
• De bloedsuikerregulatie verslechtert
• De lichaamsstofwisseling (metabolisme) verslechtert
• Het heeft negatieve invloed op je stemming

Je begrijpt dat je daarom totaal niet uitgerust en met een slecht humeur wakker wordt als je alcohol drinkt.

Daarnaast zorgt alcohol voor een tekort aan magnesium. Waarom magnesium onder andere zo belangrijk is voor een goede slaap, lees je hieronder.

Slecht slapen door voedingstekorten

Verschillende voedingstekorten kunnen de slaap verstoren, waaronder tekorten aan eiwitten (zoals tryptofaan) en bepaalde vitamines en mineralen.

Eiwittekort belemmert de aanmaak van hormonen

Eiwitten zijn de bouwstenen van zowat alles van je lichaam, zoals je botten, bindweefsel, spieren en enzymen. Ook zijn ze een bouwstof van hormonen, waaronder het slaaphormoon melatonine. Een tekort aan eiwitten kan de aanmaak van melatonine dus belemmeren.

Eiwitten vind je voornamelijk in dierlijke voedingsmiddelen. Plantaardige eiwitten bestaan ook, maar die worden over het algemeen minder goed opgenomen en bevatten minder essentiële aminozuren. Dierlijke eiwitten hebben daarom de voorkeur. Voor een goede slaap is het aminozuur tryptofaan nodig.

Tekort aan tryptofaan kan een slaapprobleem veroorzaken

Zoals je in het schema verderop ziet, heb je tryptofaan nodig om serotonine en melatonine aan te maken. Eerder heb je al kunnen lezen dat bij chronische ontstekingen de tryptofaan weggekaapt kan worden in dit proces. Het kan ook zijn dat je te weinig tryptofaanrijke voeding eet, zoals vlees, vis en bananen.

Tekort aan vitamines en mineralen

Om melatonine aan te maken heb je naast tryptofaan nog meer bouwstoffen nodig. Zoals je in hetzelfde schema kan een tekort aan de volgende vitamines, mineralen en aminozuren spaak lopen:

• IJzer
• Calcium
• Vitamine B3
• Vitamine B11 (foliumzuur)
• Magnesium
• Zink
• Vitamine B6
• Vitamine C
• Vitamine B12
• S-adenosylmethionine: een zwavelhoudend aminozuur (SAMe).

Een tekort aan deze zogenoemde co-factoren kan worden veroorzaakt door:

•    Te weinig voedingsmiddelen te eten die deze voedingsstoffen bevatten.

•    Chronische stress. Bij stress wordt adrenaline aangemaakt. Voor de productie van adrenaline zijn dezelfde bouwstoffen nodig als voor serotonine en melatonine. De adrenalineproductie heeft meer prioriteit dan de melatoninefabriek. Overleven heeft voorrang op slapen.

Tekort aan omega 3 vetzuren EPA en DHA

Als je te weinig vette vis eet, genereer je een tekort aan omega 3 vetzuren EPA en DHA. Dit leidt tot slechte slaap, omdat het:

• De kans verhoogt op ontstekingen in de hersenen. Deze ontstekingen gaan ten koste van de energie in herstel en slaap.
• Je minder stressbestendig maakt, oftewel sneller gestrest voelt. Zoals je hebt kunnen lezen, kan stress door verschillende factoren de melatonineproductie verminderen.

Bepaalde stimulerende middelen kunnen juist stress veroorzaken/verergeren.

Slechte slaap door cafeïne

Cafeïnehoudende middelen als koffie, groene en zwarte thee, chocolade en zelfs medicijnen kunnen een negatieve invloed hebben op je slaap. Het is je hoogstwaarschijnlijk bekend dat cafeïne je in korte tijd meer energie kan geven. Na het moment van koffie drinken (of andere stimulerende middelen met cafeïne) duurt het gemiddeld 6 uur, voordat pas de helft van de cafeïne is afgebroken door het lichaam. Hierdoor kan koffie drinken voor een verkorte slaapduur en een minder diepe slaap zorgen. Hoe de opwekkende stof cafeïne jouw slaap belemmert, leg ik uit in deze blog.

Slecht slapen door onvoldoende slaapdruk

Gedurende de dag bouw je de neurotransmitter adenosine op. Door deze signaalstof in de hersenen voel jij je meer vermoeid en kan je beter in slaap vallen en blijven. Hoe hoger het adenosine gehalte, des te meer zin je krijgt om te gaan slapen. Dit gebeurt bij de meeste mensen na zo’n 12 tot 16 uur.

Het opbouwen van adenosine wordt ook wel slaapdruk genoemd. Je kan slaapdruk eigenlijk zien als een rekening met energie, waar je gedurende dag een schuld mee opbouwt, oftewel slaapschuld.

Als jij overdag onvoldoende slaapschuld hebt opgebouwd, dan kun je slecht inslapen en ’s nachts vaker wakker worden. Onvoldoende slaapschuld wordt veroorzaakt door:

• Gebrek aan beweging. Je hebt te weinig inspanning geleverd, waardoor je niet genoeg slaapschuld opbouwt.
• Eventuele dutjes overdag. Je betaalt hiermee teveel slaapschuld af, waardoor je te weinig tijd hebt om tot bedtijd voldoende slaapschuld op te bouwen. Dutjes overdag kunnen ook je biologische klok in de war schoppen.
• Uitslapen of langer geslapen dan nodig.

Let op: te intensieve beweging vlak voor het slapen, kan je slaap mogelijk verstoren.

Slecht slapen door teveel inspanning in de avond

Activiteiten die veel inspanning van je vragen, kunnen ook voor slapeloosheid zorgen als je deze voor het slapen gaan uitvoert. Inspannende activiteiten die je wakker houden zijn onder andere:

• Het kijken van spannende series of films
• Het voeren van zware gesprekken
• Het uitvoeren van flink denkwerk
• Te laat of te zware maaltijd eten in de avond
• Het horen en bekijken van notificaties, e-mails of andere berichten via smartphone, laptop of tablet.
• Het reageren op berichten
• Intensief sporten

Deze niet-ontspannende activiteiten zorgen voor een cocktail aan hormonen en neurotransmitters die je energiek en wakker houden. Het resultaat is dat je met een overactief brein in bed ligt en jij je lichamelijk nog onrustig en gespannen voelt.

Slecht slapen door verkeerde mindset

Jouw gedachtes over 'slapen' kunnen zowel een positieve als negatieve invloed hebben op jouw slaapkwaliteit.

Door perfectie ontstaan slaapproblemen

Wellicht heb je zelf gedachtes over waar een goede slaap aan zou moeten voldoen. Bijvoorbeeld dat je 8 uur slaap écht nodig hebt en daardoor overdag goed functioneert. Of dat je 's nachts niet wakker moet worden om beter te slapen.

Iedere keer als dit niet het geval is, voel jij je overdag moe of zelfs dat je gefaald hebt. Je denkt dat je slecht hebt geslapen en je voelt dat ook zo. Jouw gedachtes bepalen je gemoedstoestand. Je zal dan wellicht tegen de volgende nacht op kijken. Misschien kan jij prima functioneren met 7 uur slaap en 2 tot 3 keer per nacht een paar minuten wakker zijn. Dat valt namelijk gewoon onder 'normale slaap'. 😉

Dat is meteen ook een nadeel van sporthorloges en andere meetapparatuur. Als jouw horloge aangeeft dat je minder goed hebt geslapen, dan voel jij je waarschijnlijk ook een stuk minder uitgerust dan dat je niet naar je slaapresultaat van die nacht had gekeken.

Wat voor gevoel roept de slaapkamer bij je op?

Slecht slapen kan ook worden veroorzaakt door een negatieve neuro-associatie met je slaapkamer. Oftewel je associeert de slaapkamer met een bepaald gevoel of gedachte. Dit kan zowel bewust als onbewust gaan.

Gebruik jij je slaapkamer voor meerdere doeleinden dan slapen en seks? Je kijkt bijvoorbeeld nog even een spannende serie op bed of je werkt op je laptop nog even aan dat stressvolle project. De stressreactie die daarmee gepaard gaat, kan in jouw brein geassocieerd worden met jouw slaapkamer. Iedere keer als je in de slaapkamer bent, voel je stress. Ongeacht je op bed ligt om te slapen, seks hebt of werkt.

Heb jij al enige tijd ervaring met slecht slapen? Dan kan het zijn dat je bed of de slaapkamer een negatieve betekenis voor je hebben. Zodra je de slaapkamer binnenloopt, kan je al een stress reactie voelen of een gedachte oppoppen van: “Oh, daar gaan we weer zo’n nacht”. Deze niet-helpende gedachtes kunnen je slaapproblemen bezorgen.

Jouw slaapkamer en/of bed kunnen om nog een reden een oorzaak zijn van jouw slapeloosheid.

Slecht slapen door je slaapkamer of bed

Jouw slaapkamer en alles wat zich daarin bevindt, kan impact hebben op jouw slaapkwaliteit. De volgende factoren kunnen je een slechte nachtrust bezorgen:

• Een verouderd matras of kussen. Een matras wordt na 8 jaar als versleten beschouwd. Als je niet lekker ligt of als er druk op je lichaam staat, dan kan dat ervoor zorgen dat je onrustig en slecht slaapt. Je kan veel gaan draaien, wakker liggen in de nacht en te vroeg wakker worden.
• Teveel licht in de kamer. Een niet goed verduisterend gordijn of het lampje van apparatuur kan al teveel zijn om je wakker te houden.
• Te warm in de kamer. Een slaapkamer die warmer is dan 19 graden, kan het bioritme verstoren. Je lichaam moet dan teveel moeite doen om af te koelen.
• Te drukke uitstraling of teveel rommel. Je slaapkamer kan dan stress of onrust opwekken.
• Teveel geluid kan een signaal zijn van gevaar.
• Elektronica en straling van apparaten. In je slaap vertonen je hersenen delta-golven. Dit zijn langzame hersengolven typerend voor slaap en herstel. Elektronica en stralingen kunnen deze golven onderdrukken.
• Onveilige omgeving. Als jij je in een vreemde omgeving bevindt, dan heeft je lichaam tijd nodig om zeker ervan te zijn dat de kust veilig is en je niet kwetsbaar bent voor gevaren. Daarom slaap je de eerste nachten in een hotelkamer vaak slechter. Ook slapen veel mensen minder goed met de slaapkamerdeur open.

Wat nu

Wanneer je kampt met chronische slapeloosheid, dan gaat dat ten koste van je mentale en fysieke herstel. Structurele slaapproblemen kunnen daarom uitlopen op zowel lichamelijke klachten als psychische klachten, te denken aan:

• Achteruitgang van hersenfuncties, zoals geheugen en concentratievermogen
• Depressie en angststoornissen
• Een verhoogde kans op hart- en vaatziekten
• Spierproblematiek
• Een verzwakt immuunsysteem en een verhoogde kans op auto-immuunziekten
• Een verhoogde kans op diabetes type 2
• Overgewicht
• Een verlaagd libido

Zoals je hebt kunnen lezen, kennen slaapproblemen vele verschillende oorzaken. Veel mensen grijpen meteen naar melatonine, andere supplementen of zelfs slaappillen om beter te kunnen slapen. Het vervelende met slaappillen is dat er een tolerantie ontstaat, waardoor je meer nodig hebt om goed te blijven slapen. Je maakt het slaapprobleem er uiteindelijk alleen maar groter mee.

Wat je wil, is jouw slapeloosheid bij de wortel aanpakken. 🥕

Wat is nu écht de oorzaak?

Met een uitgebreide analyse op voeding en leefstijl kan je dit snel achterhalen. Zodra je dát weet, kan je gericht jouw slechte slaap oplossen.

Als je wil, kan ik je daarbij helpen.

Plan hier een vrijblijvend kennismakingsgesprek met mij

De vrouwen die ik tot nu toe heb mogen supporten merkte al binnen 6 weken significante verbetering in hun energieniveau!

Dat succes komt puur doordat wij ons richten op een persoonlijke benadering en dus een gerichte aanpak.

Tijdens het gratis kennismakingsgesprek zullen we inzoomen op je huidige situatie en doelen, en bekijken we hoe mijn aanpak van energie- en slaapherstel je daarbij zou kunnen helpen.