Alle oorzaken van vermoeidheid op een rij

Iedereen voelt zich wel eens moe, maar als je constant moe (chronisch vermoeid) bent is het belangrijk om uit te zoeken wat de oorzaak daarvan is, zodat je er niet door beperkt wordt in je dagelijkse activiteiten. In deze blog lees je wat de meest voorkomende oorzaken van vermoeidheid zijn en waar je zoal op zou kunnen testen.

Wat zorgt voor fysieke en mentale vermoeidheid

Lichamelijke vermoeidheid en mentale vermoeidheid kunnen verschillende oorzaken hebben. Moeheid kan optreden als gevolg van onder andere de verkeerde voeding, een tekort aan calorieën, vocht, vitamines en mineralen, een ongezonde leefstijl, ziekte en ontstekingen of bijwerkingen van medicatie.

Vermoeidheid door voedingstekorten

Een tekort aan calorieën en voedingsstoffen kan ervoor zorgen dat je constant moe bent. In eerste instantie is het dus belangrijk dat je voldoende calorieën eet. Daarnaast moet je ook voldoende vitamines en mineralen binnenkrijgen. Voedingstekorten kunnen optreden doordat je simpelweg onvoldoende voedingsstoffen via je voeding binnenkrijgt, maar er zijn meer oorzaken. Zo kan het ook zijn dat je de vitamines en mineralen uit je voeding niet goed opneemt, omdat je een maagdarmaandoening hebt of bepaalde medicijnen gebruikt. Bepaalde medicijnen kunnen er ook voor zorgen dat je uitscheiding van bepaalde voedingsstoffen via je urine toeneemt of dat je lichaam meer van een voedingsstof verbruikt, waardoor je sneller een tekort oploopt. Welke vitamine- en mineralentekorten kunnen vermoeidheid veroorzaken?

Vitamine B12-tekort

Vitamine B12 is onder andere nodig voor de vorming van rode bloedcellen, die zuurstof vervoeren door je lichaam. Voor de productie van energie heb je zuurstof nodig. Een tekort aan vitamine B12 kan ervoor zorgen dat je zuurstofvoorziening door rode bloedcellen afneemt, waardoor je dus minder energie kunt aanmaken en je een lusteloos gevoel kunt krijgen. Hoe weet je of je een vitamine B12-tekort hebt? Helaas is dit lastig te diagnosticeren, maar het symptoombeeld in combinatie met verschillende bloedwaarden kunnen een indicatie van een vitamine B12-tekort geven.

Symptomen van vitamine B12-tekort

Een tekort aan vitamine B12 kan tot ontzettend veel uiteenlopende symptomen leiden. Hieronder zie je de meest voorkomende.

Neurologische symptomen

• Tintelingen, doof gevoel, brandend gevoel in armen, benen, handen en/of voeten, zenuwpijn, op “watten” lopen, uitvalsverschijnselen
• Verminderde concentratie, geheugenproblemen
• Afasie: niet op de juiste woorden kunnen komen, verkeerde woorden gebruiken, verspreken
• Ataxie: onverklaarbaar vallen, of ergens tegen aan lopen, verlies van positiegevoel, dingen omgooien, struikelen, moeilijk lopen
• Verminderde pijnbeleving en fijne motoriek
• Afname van smaak en reuk

Psychische symptomen

• Depressie, nervositeit, geïrriteerdheid, prikkelbaarheid, stemmingswisselingen, gedragsveranderingen, apathie
• Dementie, verwardheid
• Psychose, paranoia, hallucinaties

Overige klachten

• Vermoeidheid, slaperigheid, zwakte
• Spierpijn en krachtsverlies
• Spiertrekkingen en spierkrampen
• Gewrichtsklachten
• Glossitis (ontstoken tong), branderige, pijnlijke of prikkelende tong, gevoelige mond
• Misselijkheid, verlies van eetlust, gewichtsverlies
• Menstruatieklachten, zoals uitblijven menstruatie, hevige menstruatie, te lange menstruatie, verergerde menstruatiepijn
• Kortademigheid, benauwdheid, hartkloppingen
• Duizeligheid
• Bleekheid van de huid
• Vaak koud hebben
• Impotentie
• Onvruchtbaarheid
• Overmatige haaruitval
• Veranderingen in gezichtsveld, wazig zien
• Darmklachten
• Incontinentie en/of vaak plassen
• Hoofdpijn
• Abnormale reflexen
• Oorsuizen

Bloedonderzoek vitamine B12-tekort

1. Vitamine B12: als deze waarde onder de normaalwaarden (referentiewaarde) van het laboratorium zit, dan is er sprake van een vitamine B12 tekort. Let op: als je vitamine B12 in je bloed binnen de normaalwaarden valt, dan kun je alsnog een tekort hebben. Daarom is het belangrijk om ook naar je symptomen en naar andere bloedwaarden te kijken.

Verdere bloedonderzoek vitamine B12-tekort

Er zijn verschillende bloedwaarden waarmee je een vitamine B12-tekort op het spoor kunt komen naast Vitamine B12 zelf, namelijk:

1. Methylmalonzuur (MMA): bij een vitamine B12-tekort is deze waarde meestal verhoogd, maar niet altijd.
2. Hemoblobine (Hb): deze waarde is in principe niet bedoeld om een vitamine B12-tekort te diagnosticeren, maar hiermee kun je wel een vitamine B12-tekort ontdekken. Hemoglobine zit in rode bloedcellen en zorgt ervoor dat rode bloedcellen zuurstof door je lichaam kunnen vervoeren. Hb wordt gemeten bij het vermoeden van bloedarmoede. Een verlaagde Hb waarde kan verschillende oorzaken hebben, waaronder een ijzertekort (verderop lees je hier meer over) of een tekort aan foliumzuur of vitamine B12. Om te achterhalen welk van deze tekorten de oorzaak van het verlaagde Hb is, moet Mean Corpuscular Volume (MCV) gemeten worden.
3. Mean Corpuscular Volume (MCV): dit is de gemiddelde grootte van je rode bloedcellen (erythrocyten). Een verhoogde MCV waarde is een teken van een tekort aan foliumzuur of vitamine B12, terwijl een verlaagde waarde op een ijzertekort duidt. Als je MCV verhoogd is, dan weet je dus nog niet of je een vitamine B12-tekort of foliumzuurtekort hebt. Daarom is verder onderzoek nodig. Zo kun je foliumzuur meten om een foliumzuurtekort uit te sluiten.
4. Homocysteïne: dit is een eiwit dat zich in iedere lichaamscel bevindt. Een overschot is schadelijk en kan ontstekingen veroorzaken. Een verhoogde homocysteïne waarde kan komen door een tekort aan actief foliumzuur of een tekort aan vitamine B12 en/of vitamine B6. In sommige gevallen is er sprake van een erfelijke afwijking. Ook bij een verhoogde homocysteïne waarde kun je geen onderscheid maken tussen een tekort aan foliumzuur, vitamine B6 of B12. Daarom moet je ook bij een verhoogd homocysteïne verder onderzoek doen om te achterhalen of er sprake is van een foliumzuurtekort of een tekort aan vitamine B6 of B12.
5. Actief B12 (Holo-TC): deze waarde meet alleen de B12 dat gebonden is aan het transporteiwit Transcobalamine II. Alleen B12 dat gebonden is aan dit eiwit is bruikbaar voor het lichaam. Een verlaagde Actief B12 waarde kan een tekort aan vitamine B12 dus sneller inzichtelijker maken.

Vitamine D-tekort

Een tekort aan vitamine D kan ook de oorzaak van de vermoeidheid zijn. Veel mensen hebben een vitamine D-tekort, omdat de zonkracht van oktober tot april te zwak is voor de aanmaak van voldoende vitamine D. Daarnaast komen veel mensen in de zomermaanden te weinig buiten op de tijdstippen waarop je veel vitamine D kunt aanmaken, waardoor ze ook in de zomer relatief weinig vitamine D produceren. Hoe herken je een vitamine D-tekort? Door je bloedwaarde te meten. De meest gebruikelijke waarde om je vitamine D-status te meten is 25-hydroxyvitamin-D [25(OH)D]. Volgens veel vitamine D-experts is een waarde van 100-150 nmol/L optimaal, maar de huisarts is meestal al tevreden met een waarde boven de 50 nmol/L. Hoe zit het met jouw vitamine D-waarde?

IJzertekort

IJzer is onderdeel van hemoglobine, wat in rode bloedcellen zit, en zorgt voor het vervoer van zuurstof door je lichaam. Hoe test je een ijzertekort? Een tekort kun je herkennen aan een combinatie van symptomen en bloedonderzoek.

Symptomen van een ijzertekort

Een ijzergebrek kan zich in de volgende symptomen uiten:

• Bloedarmoede (verlaagd Hb)
• Vermoeidheid
• Haaruitval
• Duizeligheid
• Bleke huid
• Rusteloze benen (drang om ze te bewegen)
• Snel buiten adem zijn
• Verminderd geheugen bij kinderen
• Verstoord leergedrag bij kinderen
• Kortere zwangerschapsduur bij vrouwen die net zwanger zijn

Bloedonderzoek ijzertekort

Voor het diagnosticeren van een ijzertekort worden vaak de volgende bloedwaarden gemeten:

1. Ferritine: dit is een eiwit wat ijzer opslaat in je lichaam. Een verlaagde ferritinewaarde duidt op een ijzertekort. Ferritine is een positief acutefaseproteïne. Daarom kan een verhoogde ferritinewaarde duiden op een ontsteking. Maar het kan ook een teken zijn van ijzerstapelingsziekte (hemochromatose).
2. Hemoglobine (Hb): een verlaagde Hb waarde kan op een ijzertekort duiden, maar het kan ook veroorzaakt worden door een tekort aan foliumzuur of vitamine B12. Bij een verlaagde Hb waarde moet verder onderzoek gedaan worden om onderscheid te kunnen maken tussen een tekort aan ijzer, foliumzuur en vitamine B12. Dit doe je door Mean Corpuscular Volume (MCV) te meten.
3. Mean Corpuscular Volume (MCV): eerder in deze blog (bij het kopje ‘Bloedonderzoek vitamine B12-tekort) heb je er al over kunnen lezen. Een verlaagde MCV waarde duidt op een ijzertekort.
4. Transferrine: dit is een eiwit wat ijzer door je bloedbaan vervoert. De waarden ervan zijn verhoogd bij een toegenomen behoefte aan ijzer of bij een ijzertekort. Transferrine is een negatief acutefaseproteïne en is dus verlaagd bij ontstekingen.
5. Total Iron Binding Capacity (TIBC): dit zegt iets over de maximale hoeveelheid ijzer die kan binden aan transferrine (het eiwit dat ijzer transporteert). Bij een verhoogde TIBC-waarde kan er sprake zijn van een ijzertekort.

Magnesiumtekort

Magnesium is nodig voor de aanmaak van ATP (energie). Een tekort aan dit mineraal komt vaak voor en wordt onder andere veroorzaakt door chronische stress, intensieve lichamelijke inspanning (sporten, zwaar fysiek werk) en het gebruik van bepaalde medicijnen, waaronder maagzuurremmers en plaspillen. Hoe test je een tekort aan magnesium? Helaas zegt de hoeveelheid magnesium in je bloed niets over de hoeveelheid magnesium in je cellen. Magnesium in je bloed meten is daarom niet zinvol. Je zult het dus op een andere manier moeten achterhalen. Het belangrijkste is om naar je symptomen te kijken.

Symptomen van een magnesiumtekort

Magnesium is voor honderden processen in je lichaam nodig en daarom kan een tekort tot uiteenlopende klachten leiden. Hieronder vind je een lijst met symptomen van een tekort aan magnesium.

Ernstige symptomen van een magnesiumtekort:

• Hartritmestoornissen
• Verkalking
• Staar
• Stuipen
• Verzwakt immuunsysteem
• Depressie
• Gehoorverlies
• Coronaire hartziekte
• Hartfalen
• Mitralisklepprolaps – afwijking aan de mitralisklep van het hart
• Hoge bloeddruk
• Plotselinge hartdood
• Te snelle hartslag
• Migraine/hoofdpijn
• Botontkalking
• Ongevoeligheid voor het bijschildklierhormoon en verminderde afgifte/functie van het bijschildklierhormoon
• Psychotisch gedrag
• Epileptische aanvallen

Minder ernstige symptomen van een magnesiumtekort:

• Agressie
• Ongerustheid
• Ataxie (onregelmatige en onhandige beweging van de ledematen en de romp)
• Verwarring
• Desoriëntatie
• Hyperreflexie
• Prikkelbaarheid
• Spierzwakte
• Pijn
• Lichtgevoeligheid
• Spasticiteit
• Onvrijwillige spierspasmen – spieren die wisselend of zelfs permanent zomaar samentrekken
• Oorsuizen
• Tremoren – een ritmische, bevende, onwillekeurige beweging die ontstaat wanneer spieren zich herhaaldelijk samentrekken en weer verslappen
• Draaiduizeligheid

Daarnaast kun je een proefbehandeling met een magnesiumsupplement starten om een magnesiumtekort te diagnosticeren.

Proefbehandeling met magnesium

Herken je symptomen van een magnesiumtekort? Neem dan een aantal weken een magnesiumsupplement om te ervaren wat er dan met je symptomen gebeurt. Nemen ze af? Dan heb/had je een magnesiumtekort. Let op: magnesium kan een wisselwerking met medicijnen aangaan, waardoor het negatieve effecten kan veroorzaken. Laat je daarom voor je eigen veiligheid adviseren door een professional. Als je wilt, kan ik je helpen bij een proefbehandeling. Klik hier om een consult in te plannen.

Vitamine B1-tekort

Bij sommige mensen is een tekort aan vitamine B1 de oorzaak van hun vermoeidheid. Helaas kun je dit niet met bloedonderzoek testen. Hoe herken je een vitamine B1-tekort dan wel? Onder andere door het symptoombeeld en een proefbehandeling.

Symptomen van een vitamine B1-tekort

• Vermoeidheid
• Oedeem in beide benen
• Kortademig in rust of bij inspanning
• Paresthesie van handen of voeten. Dit is een stoornis in de gevoelssensatie wat leidt tot een onprettig prikkelend, tintelend of brandend gevoel. Soms zijn er ook andere gevoelswaarnemingen zoals hitte, koude of jeuk.
• Symmetrisch verlies van spierkracht of motorische gebreken
• Verlies van evenwicht
• Gevoelloosheid
• Verminderd geheugen
• Verminderde concentratie
• Verwarring
• Depressieve gevoelens
• Angst
• Slecht slapen
• Spijsverteringsproblemen (maag- en darmproblemen)
• Slikproblemen
• Verminderde spierreflexen
• Hartklachten: hartkloppingen, te snelle hartslag bij inspanning en te lage hartslag bij rust, lage bloeddruk
• Snelle verzuring van spieren

Proefbehandeling vitamine B1

Als je bovenstaande symptomen herkent, dan kun je overwegen om een proefbehandeling te starten met een vitamine B1 supplement (hoge dosering). Verminderen je klachten binnen enkele weken? Dan heb/had je een vitamine B1-tekort. Als je wilt kan ik je helpen bij een proefbehandeling. Klik hier om een consult in te plannen.

Vermoeidheid door vochttekort

Je drinkt te weinig water en thee. Dit zorgt ervoor dat je je zwak en moe voelt. Hoe weet je of je te weinig drinkt? Naast vermoeidheid zijn nog andere symptomen, waaraan je een vochttekort kan herkennen.

Symptomen van vochttekort

• Dorstgevoel en een droge mond
• Hoofdpijn
• Vertigo (draaiduizeligheid)
• Donkere urineproductie
• Kortetermijngeheugen
• Verminderde concentratie
• Stress en angstgevoelens

Vermoeidheid door verkeerde voeding

Voeding heeft een enorme impact op je energieniveau. Als je de juiste voeding eet, krijg je er energie van. En als je de verkeerde voeding eet, maakt het je moe. De volgende voeding kan moeheid veroorzaken:

• Sterk bewerkte koolhydraten, zoals frisdrank, vruchtensappen, snoep, koek, chips, friet, ijs, suiker en witmeelproducten (witbrood, witte rijst, witte pasta, wraps, noodles). Dit zorgt voor bloedsuikerschommelingen en energiedips nadat je gegeten hebt. Denk bijvoorbeeld aan de zogenoemde ‘after lunch dip’ rond een uur of 15.00 uur.

Zie hiernaast wat er in je lichaam gebeurt bij die vicieuze cirkel van energiedips. Wat je wellicht beter herkent, zijn de gevoelens die erbij komen kijken. Wat je daadwerkelijk merkt bij energiedips, zie je in de afbeelding hieronder.

• Voeding waarvoor je overgevoelig bent. Gluten (brood, pasta, wraps, koek), zuivel (kaas, yoghurt, kwark, melk), ei, soja en mais kunnen je moe maken als je er overgevoelig voor bent. Voedselovergevoeligheden voor deze voedingsmiddelen komen vaak voor. Hoe kun je testen op voedselovergevoeligheden? Voor een lactose intolerantie is een goede test die je bij je huisarts kunt laten doen. Verder zijn er bijna geen goede testen. Je lichaam kan op verschillende manieren op voeding reageren. Zogenoemde voedselintolerantietesten (IgG) kunnen niet alle manieren meten waarop je lichaam op voedingsmiddelen kan reageren. Daarom is een eliminatie-provocatie dieet de beste manier om voedselovergevoeligheden te achterhalen. Hierbij ga je de verdachte voedingsmiddelen tijdelijk vermijden (voor een week of 4) en daarna weer eten om te kijken hoe je daarop reageert.
• Koffie veroorzaakt stress in je lichaam en kan slaapproblemen veroorzaken, maar het kan ook tot een te lage bloedsuiker (hypoglykemie) leiden en je opname van bepaalde voedingsstoffen (onder andere ijzer) verminderen. Ook als je een keer geen koffie tot je beschikking hebt, kan je flink last krijgen van ontwenningsverschijnselen. Dit allemaal kan je moe maken.

Vermoeidheid door leefstijl

Je levensstijl kan ervoor zorgen dat je energiek bent of juist weinig energie hebt. Welke factoren hebben invloed op je hoeveelheid energie?

Te veel of te weinig beweging

Zowel te kort als te veel beweging, en te intensief bewegen, kan vermoeidheid veroorzaken. In je spiercellen zitten mitochondriën. Dit zijn energiefabriekjes die van glucose en vetten energie maken. Als je te weinig mitochondriën hebt, of als ze niet goed werken, dan word je moe. Voor het oplossen van vermoeidheid is het dus essentieel om goed voor je mitochondriën te zorgen. Dit doe je onder andere door gezond te eten en door voldoende te bewegen, want lichamelijke inspanning zorgt ervoor dat je meer mitochondriën gaat aanmaken en dat ze beter gaan werken. Wat is voldoende beweging? Volgens de Gezondheidsraad je minimaal 2,5 uur per week matig tot intensief moeten bewegen, maar meer beweging heeft meer gezondheidsvoordelen. Uit onderzoek blijkt helaas dat meer dan de helft van de volwassen Nederlanders te weinig beweegt. Hoe zit dit bij jou? Overmatig bewegen komt veel minder vaak voor dan een tekort aan beweging. Hoe herken je overmatige beweging? Als je na het bewegen helemaal uitgeput bent of als je deze beweging (training) de volgende dag niet nog een keer zou kunnen doen.

Te weinig goede slaap

Zowel de duur als de kwaliteit is van belang voor je energieniveau. Je hebt 7 tot 9 uur slaap per nacht nodig. Daarbij is het van belang dat je die uren op een effectieve manier mentaal en fysiek herstelt. Sta jij ‘s- morgens energiek naast je bed?

Chronische stress en burn-out

Stress zorgt ervoor dat je lichaam meer energie en voedingsstoffen (zoals magnesium) verbruikt. Daarom put langdurige stress je uit. Je raakt letterlijk en figuurlijk opgebrand: burn-out. Chronische stress kan door verschillende factoren veroorzaakt worden. Bijvoorbeeld door een hoge werkdruk, conflicten, relatieproblemen, ziekte (van geliefden) of het hebben van een baan waar je niet blij van wordt. Hoe herken je stress? Je hartslag gaat omhoog, je ademt sneller en vooral hoog, je spieren zijn meer gespannen, je hebt maagdarmproblemen, je bent prikkelbaarder en/of je slaapt slechter.

Blootstelling aan gifstoffen

Dagelijks word je aan gifstoffen blootgesteld, welke de regulatie van je hormonen kunnen verstoren. Onder andere via:

• (Mee)roken
• Luchtvervuiling (onnatuurlijke luchtverfrissers in huis of in je auto, wonen bij een snelweg of industrieterrein)
• Plastic voedselverpakkingen (bekertjes, flesjes, bakjes eten van afhaalrestaurant, wegwerpservies)
• Bestrijdingsmiddelen in niet-biologische voeding (Zie hieronder de Dirty Dozen, oftewel een overzicht van 12 voedingsmiddelen, waarop de meeste hoeveelheid pesticiden is gemeten na het wassen.)

• Zware metalen (aluminium pannen, aluminiumfolie)
• Onnatuurlijke cosmetica (lipstick, nagellak, eyeliner, mascara)
• Verzorgingsproducten (deo, luchtjes, douchegel, shampoo, conditioner)
• Ongezuiverd kraanwater (fluoride, medicijnresten, pesticiden, xeno-oestrogenen en industriële chemicaliën)

Een gebrek aan energie kan ook optreden door een medische oorzaak, zoals chronische ontstekingen, infecties en ziektes.

Welke ziektes zorgen voor vermoeidheid

Hieronder lees je welke aandoeningen fysieke en mentale vermoeidheid kunnen veroorzaken.

Chronische ontstekingen

Bij ontstekingen verbruikt je lichaam meer energie en verandert je energieverdeling. Er gaat dan meer energie naar je immuunsysteem, zodat het jou goed kan beschermen tegen schadelijke indringers. Dit betekent dat andere delen van je lichaam minder energie toebedeeld krijgen, waardoor er energietekorten kunnen optreden. Als een orgaan te weinig energie krijgt, dan kan het niet goed functioneren en ontstaan er allerlei klachten. Zo kan een tekort aan energie in je spieren bijvoorbeeld leiden tot afbraak van spiermassa en moeite hebben met het opbouwen van spiermassa. Ook kan het fysieke vermoeidheid, spierkrampen en spierpijnen veroorzaken. Een ander voorbeeld is een tekort aan energie in je hersenen, wat tot een depressie, mentale vermoeidheid en concentratieproblemen kan leiden. Hoe kun je ontsteking testen? Er zijn verschillende ontstekingswaarden die je in het bloed kunt meten:

1. High sensitive CRP (hs-CRP): als deze waarde boven de referentiewaarde van het laboratorium is, dan heb je een ontsteking. Maar ook als je waarde binnen de normaalwaarden valt kun je een ontsteking hebben. Dit is dan een lichte ontsteking, wat laaggradige ontsteking genoemd wordt. Hierbij is het hs-CRP gehalte in je bloed meestal boven de 1.
2. Ferritine: een verhoogde ferritinewaarde duidt vaak op een ontsteking, maar in sommige gevallen kan er sprake zijn van een ijzerstapelingsziekte (hemochromatose).
3. Transferrine: een verlaagde waarde duidt op ontsteking.
4. Bloedbezinking (BSE): als deze waarde boven de referentiewaarde van het laboratorium ligt, dan is dat een teken van ontsteking. Deze ontstekingswaarde wordt vaak bij reumatische aandoeningen gemeten.
5. Urinezuur: een verhoogde waarde kan op ontsteking duiden. Urinezuur kan zich ophopen in gewrichten, waardoor het gewrichtsontsteking (jicht) van veroorzaken.

Infecties van onder andere hepatitis C, Epstein Barr-virus (EBV) en Corona

Zoals je hierboven hebt kunnen lezen, zorgt activatie van je immuunsysteem voor een hoger energieverbruik en een veranderde energieverdeling, waardoor je moe wordt. Welke virussen en bacteriën kunnen vermoeidheid veroorzaken? Onder andere de volgende:

• Borrelia burgdorferi (ziekte van Lyme)
• Hepatitis C
• Epstein Barr-virus (EBV, Ziekte van Pfeiffer)
• Corona

Hoe kun je infecties meten? Onder andere door het meten van:

1. Witte bloedcellen: als deze verhoogd zijn, dan kan dat op een infectie duiden.
2. Antistoffen: als je antistoffen tegen een bepaalde bacterie of ziekteverwekker verhoogd zijn, dan is dat een teken van een infectie.

Verder kunnen verhoogde waarden van CRP en ferritine, en een verlaagde waarde van transferrine een aanwijzing voor een infectie zijn.

Hooikoorts

Bij hooikoorts is je immuunsysteem continu overactief, waardoor het meer energie verbruikt en je energieverdeling verandert. Daarom kan ook hooikoorts moeheid veroorzaken.

Kanker

Kanker en sommige behandelingen bij kanker kunnen vermoeidheid veroorzaken. Hoe herken je kanker? Symptomen zijn:

• Harde gezwellen in bijvoorbeeld je borsten, buik of testikels
• Bloed in je ontlasting
• Onverklaarbare algehele malaise
• Onverklaarbaar gewichtsverlies
• Niet meer goed je eten kunnen doorslikken (slokdarmkanker)

Herken je deze symptomen? Vraag hulp aan je arts voor verder onderzoek.

Trage schildklier (hypothyreoïdie)

Je schildklier speelt een belangrijke rol bij je stofwisseling. Schildklierhormonen zijn namelijk nodig voor het aanmaken en goed laten functioneren van mitochondriën, de energiefabriekjes in je cellen die glucose en vet in energie omzetten. Bij een trage schildklier maak je te weinig schildklierhormonen aan, waardoor je niet meer voldoende werkende mitochondriën kunt aanmaken. Hoe weet je of je een trage schildklier hebt?

De belangrijkste symptomen van een trage schildklier zijn:

• Gewichtstoename of moeite met afvallen
• Koude handen en voeten
• Vermoeidheid

Overige symptomen van een trage schildklier:

• Spier- en gewrichtsklachten
• Brain fog, geheugen- en concentratieproblemen
• Obstipatie
• Menstruatieproblemen
• Overmatige haaruitval
• Zwakke nagels
• Droge huid

Hoe kun je een trage schilklier testen? Door het meten van thyroid stimulating hormone (TSH) en vrij T4 (FT4). Bij een trage schildklier is je TSH verhoogd en je FT4 verlaagd. Meer weten over vermoeidheid door de schildklier? In deze blog vind je meer.

Pernicieuze anemie

Bij pernicieuze anemie is er sprake van een vitamine B12-tekort door een auto-immuunziekte van de maag (auto-immuun gastritis). Hierdoor neem je vitamine B12 niet goed op, waardoor je een tekort oploopt. Bij een tekort aan vitamine B12 kun je niet goed rode bloedcellen aanmaken. Hierdoor wordt je zuurstoftransport door je lichaam minder, waardoor je minder goed energie kunt aanmaken en je vermoeid wordt. Hoe kun je pernicieuze anemie testen? Door het meten van de volgende bloedwaarden:

1. Hemoglobine (Hb): bij een verlaagde waarde is sprake van bloedarmoede. Je weet dan alleen nog niet of dit veroorzaakt wordt door een tekort aan ijzer, foliumzuur of vitamine B12. Daarom is verder onderzoek nodig. Eerder in deze blog heb je hier meer over kunnen lezen (bij ‘Bloedonderzoek vitamine B12-tekort’).
2. Antistoffen tegen intrinsieke factor: als deze verhoogd zijn, dan is dat een teken van auto-immuun gastritis.

Darmaandoeningen, zoals de ziekte van Crohn en coeliakie

De voeding die je eet gaat via je maag naar je darmen. Na vertering worden de voedingsstoffen normaal gesproken in je dunne darm opgenomen, maar bij darmziekten kan de opname verstoord worden. Voorbeelden van darmziekten die de opname van voedingsstoffen kunnen verminderen zijn de ziekte van Crohn en coeliakie. Hoe herken je darmaandoeningen? Vaak veroorzaken ze de volgende symptomen:

• Buikpijn
• Opgeblazenheid, winderigheid
• Slappe ontlasting

Bij Crohn zit er ook vaak slijm en bloed bij de ontlasting.

Voor een diagnose moet onderzoek worden gedaan:

1. Antistoffen tegen tissue transglutaminase (anti-TTG): als deze waarde in je bloed verhoogd is, dan kan dat op coeliakie duiden. Om het echt zeker te weten moet er een biopt uit je dunne darm genomen worden.
2. Calprotectine: een verhoogde waarde van calprotectine in je ontlasting duidt op een darmontsteking en kan op de ziekte van Crohn duiden.
3. TNF-alpha: een verhoogde TNF-alpha waarde in je ontlasting kan een aanwijzing voor Crohn zijn.
4. Coloscopie en darmbiopt: deze onderzoeken kunnen door een arts uitgevoerd worden om Crohn te diagnosticeren.

Longziekten

In je longen neem je zuurstof op, wat je nodig hebt voor de productie van energie. Het is dan ook logisch dat longziekten tot vermoeidheid kunnen leiden, aangezien ze de opname van zuurstof belemmeren. Over welke longziekten hebben we het? Onder andere astma en COPD.

Symptomen van COPD zijn:

• Hoesten, waarbij ook slijm naar boven kan komen
• Piepend of brommend geluid bij het ademen (vooral bij uitademen)
• Snel benauwd en snel moe zijn bij lichte inspanning (bijvoorbeeld bij traplopen)
• Gewichtsverlies, slappere en dunnere spieren

Symptomen van astma zijn:

• Benauwdheid
• Piepend geluid bij het ademen (vooral bij uitademen)
• Hoesten (vooral ’s nachts)
• Periodes van veel hoesten en slijm
• Vermoeidheid, omdat ademen veel moeite kost
• Minder fit: bewegen en sporten houd je minder lang vol

Herken je deze symptomen bij jezelf? Bezoek dan je arts voor onderzoek.

Hart- en vaatziekten

Het hart zorgt ervoor dat je bloed door je lichaam gepompt wordt. Bloed bevat zuurstof, glucose en vetzuren. Deze drie stoffen zijn nodig voor de productie van energie. Een goede hart- en vaatfunctie is nodig om de bouwstoffen voor energie door je lichaam te verdelen. Als je hart of bloedvaten niet goed werken, dan is je doorbloeding verminderd en daarmee ook de aanlevering van bouwstoffen voor energieproductie. Daarom kunnen hart- en vaatziekten een oorzaak van vermoeidheid zijn.

Symptomen van hart- en vaatproblemen:

• Extreme vermoeidheid, sneller vermoeid zijn bij lichte inspanning
• Pijn in de bovenbuik, kaak, nek, rug of pijn tussen de schouderbladen
• Kortademigheid
• Misselijkheid en duizeligheid
• Onrustig gevoel, angst en snelle ademhaling

Raadpleeg je arts als je deze symptomen bij jezelf herkent.

Leverfalen en nierfalen

Ook leveraandoeningen en nieraandoeningen kunnen vermoeidheid veroorzaken. Beide organen spelen namelijk een belangrijke rol bij de aanmaak van energie.

Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS, CFS en ME)

Bij mensen met CVS/ME worden het dagelijks leven en de dagelijkse activiteiten enorm belemmert door de vermoeidheid. Meestal worden CVS en ME veroorzaakt door een combinatie van verschillende factoren.

Vermoeidheid als bijwerking van medicijnen

Bijwerkingen van medicatie behoren ook tot één van de oorzaken van vermoeidheid. Onder andere de volgende medicijnen kunnen je moe maken:

• Anti-histaminica (voorgeschreven bij allergieën, hooikoorts)
• Statines (cholesterolverlagers)
• Antidepressiva
• Bètablokkers (bloeddrukverlagers)
• Methotrexaat (voorgeschreven bij reumatische aandoeningen)

Gebruik je medicijnen? Lees dan de bijsluiter en kijk of vermoeidheid bij de bijwerkingen staat.

Wat nu

Dit zijn dus veelvoorkomende oorzaken van vermoeidheid. Om een energiegebrek effectief op te lossen, moet je achterhalen wat bij jou de oorzaak of oorzaken zijn. Want alleen als je de échte oorzaken aanpakt, zul je weer de energieke jij worden die je ooit was. Ik kan je hierbij helpen.

Het 4-weekse Energie Herstel Programma

Speciaal voor vrouwen die worstelen met chronische vermoeidheid en andere aanhoudende gezondheidsproblemen, heb ik een Energie Herstel Programma ontwikkeld. Hiermee achterhalen we wat bij jou de werkelijke oorzaken van deze klachten zijn en hebben we als doel dat jij je weer lekker in je vel voelt.

Plan hier een vrijblijvend kennismakingsgesprek met mij

Tijdens dit gesprek bespreken we je huidige situatie, je doelen en wat mijn aanpak hierin kan betekenen. Je verdient het om je op je best te voelen, en samen kunnen we ervoor zorgen dat dat gebeurt.